Erozja
denna inaczej erozja
wgłębna - erozja prowadząca
do pogłębienia koryta
rzecznego i doliny
rzecznej.
Działa przede wszystkim w górnym biegu rzeki,
gdzie spadek jest duży i wody mogą wymywać i transportować duże
ilości materiału skalnego.
Erozja
wsteczna -
rodzaj erozji prowadzący
do cofania się progów w korycie
rzecznym i
rozcinania zamknięcia doliny,
a przez to najczęściej do wydłużania doliny w górę rzeki.
Erozja
boczna jest
to rozmywanie brzegów przez wodę płynącą. Najsilniej zaznacza
się w środkowym odcinku biegu rzeki, potęgowana przez siłę
Coriolisa -
na półkuli
północnejmocniej
podcina brzegi prawe, doprowadza do tworzenia się meandrów,
wypukłego i wklęsłego brzegu oraz równiny nadrzecznej terasy
zalewowej.
Dolina
V-kształtna -
typ doliny,
której przekrój
poprzeczny zbliżony
jest kształtem do litery V.
Charakteryzuje się ona stromymi zboczami,
pokrytymi drobnym materiałem skalnym - zwietrzeliną oraz
wąskim dnem, w którym płynie ciek
wodny.
Dolina
U-kształtna (żłób
lodowcowy) dolina powstała
w wyniku przekształcenia doliny
V-kształtnej przez lodowiec
górski.
Profil takiej doliny przypomina literę "U": charakteryzuje
się ona stromymi ścianami skalnymi (niem. Trogwand)
i stosunkowo płaskim dnem zazwyczaj wypełnionym
osadami morenowymi lub
pochodzącymi ze stoków (stożki
piargowe, aluwialne i koluwia
osuwiskowe).
Pradolina -
element rzeźby terenu stanowiący szerokie obniżenie o
płaskim dnie.
Powstała w czasie cofania się lądolodu na
jego przedpoluw
wyniku działalności wód z topniejącego lodowca i
wód rzecznych płynących z południa, które połączywszy się
utworzyły ogromne rzeki,
płynące w kierunku zachodnim, zgodnie z ogólnym nachyleniem
kontynentu europejskiego.
Wodospad –
swobodny,
pionowy spadek wody rzecznej,
spowodowany istnieniem w korycie
rzeki wyraźnego progu
skalnego o
wysokości od kilku do kilkuset metrów.
Wodospad występuje w górnych odcinkach biegu rzek, w miejscach
gdzie rzeka przecina warstwę twardych skał. Skały te, wymywane
wolniej niż miękkie podłoże w dolnym biegu rzeki, tworzą
stopień, z którego woda spada w dół. Szereg wodospadów nazywa
się kaskadą.
Oz (od szw.
ås) — wał lub
silnie wydłużony pagórek o
wysokości najczęściej kilkunastu metrów i długości nawet
kilkudziesięciu kilometrów, wyniesiony wskutek
osadzania piasku i żwiru przez
wody płynące pod lądolodem lub
w jego szczelinach.
