sobota, 9 czerwca 2012

RZEŹBOTWÓRCZA DZIAŁALNOŚĆ RZEK


Erozja denna inaczej erozja wgłębna erozja prowadząca do pogłębienia koryta rzecznego doliny rzecznej. Działa przede wszystkim w górnym biegu rzeki, gdzie spadek jest duży i wody mogą wymywać i transportować duże ilości materiału skalnego.


Erozja wsteczna - rodzaj erozji prowadzący do cofania się progów korycie rzecznym i rozcinania zamknięcia doliny, a przez to najczęściej do wydłużania doliny w górę rzeki.





Erozja boczna jest to rozmywanie brzegów przez wodę płynącą. Najsilniej zaznacza się w środkowym odcinku biegu rzeki, potęgowana przez siłę Coriolisa - na półkuli północnejmocniej podcina brzegi prawe, doprowadza do tworzenia się meandrów, wypukłego i wklęsłego brzegu oraz równiny nadrzecznej terasy zalewowej.


Dolina V-kształtna - typ doliny, której przekrój poprzeczny zbliżony jest kształtem do litery V. Charakteryzuje się ona stromymi zboczami, pokrytymi drobnym materiałem skalnym - zwietrzeliną oraz wąskim dnem, w którym płynie ciek wodny.



Dolina U-kształtna (żłób lodowcowydolina powstała w wyniku przekształcenia doliny V-kształtnej przez lodowiec górski. Profil takiej doliny przypomina literę "U": charakteryzuje się ona stromymi ścianami skalnymi (niem. Trogwand) i stosunkowo płaskim dnem zazwyczaj wypełnionym osadami morenowymi lub pochodzącymi ze stoków (stożki piargowealuwialne koluwia osuwiskowe). 





Pradolina - element rzeźby terenu stanowiący szerokie obniżenie o płaskim dnie. Powstała w czasie cofania się lądolodu na jego przedpoluw wyniku działalności wód z topniejącego lodowca i wód rzecznych płynących z południa, które połączywszy się utworzyły ogromne rzeki, płynące w kierunku zachodnim, zgodnie z ogólnym nachyleniem kontynentu europejskiego.







Wodospad – swobodny, pionowy spadek wody rzecznej, spowodowany istnieniem w korycie rzeki wyraźnego progu skalnego o wysokości od kilku do kilkuset metrów. Wodospad występuje w górnych odcinkach biegu rzek, w miejscach gdzie rzeka przecina warstwę twardych skał. Skały te, wymywane wolniej niż miękkie podłoże w dolnym biegu rzeki, tworzą stopień, z którego woda spada w dół. Szereg wodospadów nazywa się kaskadą.



Oz (od szw. ås) — wał lub silnie wydłużony pagórek o wysokości najczęściej kilkunastu metrów i długości nawet kilkudziesięciu kilometrów, wyniesiony wskutek osadzania piasku żwiru przez wody płynące pod lądolodem lub w jego szczelinach.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz