W
1631 roku Mumtaz Mahal,
żona panującego wówczas indyjskiego cesarza z
dynastii Wielkich Mogołów Szahdźahana,
zmarła przy porodzie jego czternastego dziecka.
Miała zaledwie 36 lat, chociaż w stanie małżeńskim przeżyła 18
lat.
Według
legendy przed śmiercią zobowiązała męża do spełnienia 3
obietnic: nigdy się nie ożenić, zaopiekować się dziećmi oraz
postawić na jej cześć budynek, który będzie ją upamiętniał po
śmierci. Zrozpaczony małżonek spełnił wszystkie prośby (brak
oficjalnej żony jednak nie przeszkodził mu w posiadaniu konkubin).
Postanowił zbudować na jej cześć grobowiec-mauzoleum, który
byłby godzien jego zmarłej żony – budowlę nie mającą
porównywalnego odpowiednika w świecie. Według popularnego podania,
pogrążony w smutku monarcha osiwiał w przeciągu jednej nocy. Po
ukończeniu budowy miał on rzekomo wydać rozkaz o obcięciu kciuków
wszystkim robotnikom, by nigdy nie byli już w stanie stworzyć
podobnego dzieła.
Tak naprawdę żadne źródła nie potwierdzają tego faktu – do
dzisiaj potomkowie tych rzemieślników, są zaangażowani w
renowację budowli.
Budowa
Tadź Mahalu trwała dwadzieścia dwa lata (1632–1654) i pracowało
przy niej, według różnych podań, od 20 do 25 tysięcy robotników.
W budowie mogli mieć swój udział
dwaj Europejczycy: Włoch pochodzący z Wenecji (Geronimo
Veroneo) oraz Francuz.
Wzmianka o tym pochodzi od hiszpańskiego księdza, który ok. 1640
roku odwiedził Agrę. Brak jest jednak pewniejszych historycznych
źródeł, by potwierdzić ten przekaz. Tadź Mahal zbudowano z
marmuru, przywiezionego z kamieniołomu odległego
o prawie 350 km. Wbrew wielu fotografiom nie jest on biały. Z powodu
zanieczyszczenia środowiska marmur staje się coraz ciemniejszy (z
tego powodu wydano też zakaz lokalizowania obiektów przemysłowych
w promieniu 50 km od zespołu budowli). Marmurowe powierzchnie
pokryte są tysiącem kamieni szlachetnych, półszlachetnych i
dekoracji kaligraficznych z czarnego marmuru.
W
latach trzydziestych XIX wieku, mający dwieście lat Tadź Mahal,
był zaniedbany i zarośnięty, niemalże popadł w ruinę.
Lord William Bentinck generalny gubernator Bengalu,
wysunął propozycję rozebrania tego wyjątkowego monumentu,
przesłania marmuru statkiem do Londynu i
tam sprzedania go. Zamiar ten nie doszedł do skutku tylko dlatego,
że marmur zerwany z Czerwonego Fortu nie
znalazł nabywców. W roku 1900 kolejny wicekról Indii,
lord George Curzon,
nakazał odrestaurować podupadłe mauzoleum.
Według
legendy cesarz planował wznieść duplikat po przeciwległej stronie
rzeki Jamuny wykonany w całości z czarnego marmuru. Czarny Tadź
Mahal był jednak tylko wymysłem francuskiego
podróżnika Jean - Bapstiste Taverniera.
Po drugiej stronie widać jednak pewne pozostałości, które można
było uznać za fundamenty pod drugi Tadź Mahal – są to jednak
pozostałości po dalszych ogrodach oryginalnego Tadź Mahal, które
zostały zrujnowane na skutek powodzi. Inne pogłoski mówią, jakoby
Czarny Tadź miał być tak naprawdę tylko odbiciem Tadź Mahalu w
basenie w przeciwległych ogrodach.
Tadź
Mahal jest przykładem szczytowych osiągnięć architektonicznych
Indii w epoce Wielkich Mogołów.
W 2004 roku świętowano 350. rocznicę ukończenia jego budowy, zaś
niedługo potem, 7 lipca 2007 obiekt został ogłoszony jednym z siedmiu nowych cudów świata.
Mumtaz Mahal
Szahdźahan
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz