Geografia
Obejmuje on głównie państwa położone w południowo-zachodniej Azji. Najczęściej do krajów Bliskiego Wschodu zalicza się: Arabię Saudyjską, Bahrajn, Cypr, Egipt, Irak, Iran, Izrael z Palestyną, Jemen, Jordanię, Katar, Kuwejt, Liban, Oman, Syrię, Turcję i Zjednoczone Emiraty Arabskie. W sumie zajmują one powierzchnię ok. 9,7 mln km² z liczbą ludności wynoszącą 450 mln mieszkańców (2012).
Historia
Bliski Wschód jest regionem gdzie prawdopodobnie zaszły procesy przejścia z paleolitu do neolitu. Region ten (Żyzny Półksiężyc) jest również kolebką wielkich cywilizacji starożytnych (Mezopotamia, starożytny Egipt) oraz trzech wielkich religii abrahamowych: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Przez prawie trzydzieści wieków było to centrum starożytnego świata.
Było to też wielkie pole bitwy wielkich imperiów:
Asyrii z Królestwem Medów,
Medów z Persami,
Persów z Królestwem Macedonii,
Macedonii z Seleucydami,
Seleucydów z Królestwem Partii,
Partów z imperium rzymskim,
Rzymu z Persją Sasanidów,
Persów z Cesarstwem Bizantyńskim,
Bizancjum z Imperium Arabskim,
Arabów z krzyżowcami,
krzyżowców z mamelukami,
mameluków z imperium tureckim,
Turków z Persją Safawidów
oraz muzułmanów z kolonializmem europejskim.
Po I wojnie światowej na Bliskim Wschodzie ścierały się interesy Francji i Wielkiej Brytanii, po II wojnie zaczęły stopniowo tracić swe wpływy na rzecz Stanów Zjednoczonych.
Uwarunkowania polityczne
Współcześnie pod względem kulturowym zdecydowaną większość stanowi ludność arabskojęzyczna wyznająca islam (oprócz Arabów również Turcy oraz ludy irańskie).
Region ten był i nadal jest niestabilny pod względem politycznym, by wymienić tylko konflikt izraelsko-arabski i związane z nim wojny izraelsko-arabskie, wojnę iracko-irańską czy wojnę w Zatoce Perskiej.
Spójność geopolityczna
Spójność geopolityczna regionu Bliskiego Wschodu jest związana z szeregiem czynników, które identyfikują ten obszar jako całość. Do czynników spajających region należą:
przewaga ludności arabskiej na obszarze,
większość sunnicka,
dominacja języków semickich,
wspólna tradycja, kultura i historia,
działalność Ligi Państw Arabskich.
Gospodarka
Bliski Wschód jest bardzo ważnym regionem gospodarczym, gdzie koncentruje się znaczna część światowego wydobycia ropy naftowej. Ponadto krzyżują się tu ważne międzynarodowe linie komunikacji lotniczej i morskiej (Kanał Sueski).
Pozostałe informacje
Określenia Bliski, Środkowy i Daleki Wschód to typowy przykład nazwy etnocentrycznej, a w tym wypadku europocentrycznej, czyli z punktu widzenia Europejczyków. Nazwa „Bliski Wschód” oznacza południowo-zachodnią Azję i północno-wschodnią Afrykę. Obecnie w języku angielskim nazwa Near East jest wypierana przez Middle East (Środkowy Wschód).
Badaniem starożytnych i nowożytnych, żywych i wymarłych kultur Bliskiego Wschodu zajmują się odpowiednie działy orientalistyki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz